Aktualności

#6KOMPETENCJA – Kompetencje społeczne i obywatelskie

2018-08-21
Jako człowiek jesteś częścią społeczeństwa i zawsze wchodzisz z innymi jednostkami w różnego rodzaju interakcje. Twoje działania i postawy wywierają wpływ na otoczenie, w którym funkcjonujesz. Niezbędne zatem jest pozyskanie umiejętności, które te relacje porządkują, budują, rozwijają oraz wzmacniają. Szczególnie w czasach, gdy zwiększa się różnorodność i intensywność kontaktów międzyludzkich.  
 

CAŁKIEM ŚWIEŻA SPRAWA
Samo pojęcie kompetencji społecznych wprowadził dopiero w 1959 roku psycholog Robert White, który zajmował się problematyką wywierania wpływu na otoczenie. Przez wiele lat definicja ewaluowała nabierając coraz bardziej konkretnych, aczkolwiek także i  złożonych poziomów. Biorąc pod uwagę w jakim tempie i jak szeroko społeczeństwa się rozwijają, wydaje się to dość zrozumiałe. Nie ma dziś praktycznie sfery życia prywatnego czy  zawodowego, w której kompetencje społeczne nie byłyby istotne. W ciągu zaledwie 60 lat posiadanie umiejętności, dzięki którym możemy efektywnej funkcjonować w zmieniających się warunkach społecznych ( w szkole, w pracy, w rodzinie, w grupie itp.) stało się jedną z najbardziej pożądanych kwalifikacji.
 
LOKALNIE I GLOBALNIE
Kompetencje społeczne i obywatelskie mają tak szeroki obszar zastosowań, że konieczne było, na potrzeby projektu, ich doprecyzowanie pod kątem grupy docelowej, czyli dzieci i młodzież uczącą się, To jednostki, które są dopiero na etapie uświadamiania sobie, że ich działania kształtują rzeczywistość nie tylko lokalną, ale i globalną.
Mówiąc zatem o kompetencjach społecznych bierzemy pod uwagę m.in. rozwijanie wiedzy związanej z wielokulturowym środowiskiem, znajomość zasad, reguł, procedur postępowania przyjętych w określonych społecznościach (np. szkolnej), znajomość pojęć związanych z procesami grupowymi, znajomość zasad równości i przeciwdziałania dyskryminacji.
Dotyczy to także skutecznego porozumiewania się, nawet jeśli pojawiają się różnice, współpracy w grupie na wielu poziomach, osiągania celów, rozwiązywania problemów, argumentowania własnych racji, tworzenia klimatu empatii i zaufania, pokonywania uprzedzeń, zaangażowanie się na rzecz innych, jak również z asertywnością oraz akceptacją. Niezwykle ważna jest świadomość i rozumienie tożsamości kulturowej własnego kraju w interakcji z innymi kulturami oraz umiejętność zobaczenia i zrozumienia różnych punktów widzenia.

BYĆ OBYWATELEM
Kompetencje obywatelskie są mocno związane z kształtowaniem postawy świadomego członka społeczeństwa. Dotyczą one możliwości uczestnictwa w życiu obywatelskim,  znajomości społecznych i politycznych pojęć oraz struktur, jak również poniekąd zobowiązują młodych do aktywnej i demokratycznej postawy. Kompetencje obywatelskie to znajomość praw człowieka i konstytucji swojego kraju, a także zakresu działań środowisk politycznych. To rozumienie ról i odpowiedzialności instytucji stanowiących politykę na poziomie lokalnym, regionalnym, narodowym, europejskim i międzynarodowym. Przejawiają się w uczestnictwie w życiu i działaniach społeczności lokalnej, jak również w podejmowaniu decyzji na poziomie krajowym i europejskim (np. poprzez udział w wyborach), w zdolności do okazywania solidarności poprzez zainteresowanie i pomoc w rozwiązywaniu problemów dotykających społeczność na każdym poziomie. Kompetencje obywatelskie to umiejętność skutecznego kontaktowania się i wpływania na instytucje publiczne.
I już tradycyjnie… jeśli chcesz wiedzieć, czy posiadasz już tę kompetencję, spróbuj odpowiedzieć na kilka pytań:
  • czy podejmowałem(am) inicjatywę i wychodziłem(am) z nią do innych, wspierałem(am) innych?
  • kiedy odnosiłem(am) największe sukcesy w komunikowaniu się z innymi?
  • jakie kompetencje społeczne rozwinąłem(am) w trakcie realizacji projektu?
  • jakie kompetencje obywatelskie rozwinąłem(am) w czasie projektu?
  • jaka rolę odegrałem(am) w rozwiązaniu ewentualnych konfliktów w grupie?
  • jak rozwinąłem(am) moją umiejętność pracy w zespole?
  • czy i w jaki sposób włączałem(am) się w życie i sprawy społeczności lokalnej, kraju, Europy, świata?
 
A na których naszych zajęciach rozwijacie te kompetencje?
Praktycznie na każdych : Edukacja Morska, Pierwsza Pomoc, Spółdzielnie Uczniowskie, Fundusz Młodzieżowy, SPInKa, Media Cube, Szkolne Koła Europejskie oraz  Koła Planszówek.
 
SŁOWO NA KONIEC
Każdego dnia wchodzimy w interakcje z otoczeniem. Nie ma także pracy, zajęcia, aktywności, w których nie byłyby w ogóle istotne kompetencje społeczne.  W dodatku możemy  je stale rozwijać, bo rosną z nami całe życie.

"Człowiek jest zwierzęciem społecznym, a więc jego poczucie szczęścia i pełni zależy od umiejętności sprawnego kontaktowania się z innymi ludźmi. Ponadto cała cywilizacja opiera się na ludzkiej zdolności do współpracy z innymi i prowadzenia wspólnych działań. Ludzie są nam niezbędni do szczęścia i spełnienia, musimy też umieć z nimi współpracować, jeśli chcemy stanąć na wysokości swoich zadań, swoich upodobań"  powiedział David W. Johnson. 

W kolejnej odsłonie… #7KOMPETENCJA – Inicjatywność i przedsiębiorczość.